Kolorektal Kanser Nedir?
Kolorektal kanser, kalın bağırsak (kolon) ve rektumda gelişen bir kanser türüdür. Dünyada ve ülkemizde en yaygın görülen kanserler arasında yer almaktadır. Türkiye’de, hem erkeklerde hem de kadınlarda en sık görülen üçüncü kanser türüdür.
Dünya genelinde her yıl 1,9 milyon yeni vaka ve 900 binden fazla ölüm tespit edilmektedir. Kolorektal kanserin görülme sıklığı Avrupa, Kuzey Amerika, Rusya, Avustralya ve Yeni Zelanda'da daha yüksek olup, Asya ve Afrika bölgelerinde daha düşüktür. Bu farklılığın temel nedenleri arasında beslenme alışkanlıkları, çevresel faktörler ve genetik yatkınlık bulunmaktadır.
Kolorektal Kanserin Risk Faktörleri
Bazı faktörler kolorektal kansere yakalanma riskini artırabilir:
✅ Yaş: 40 yaş altındaki kişilerde nadir görülürken, 50 yaş ve sonrasında daha sık ortaya çıkar.
✅ Obezite ve fiziksel hareketsizlik
✅ Kötü beslenme: Aşırı işlenmiş veya kırmızı et tüketimi
✅ Sigara ve alkol kullanımı
✅ Diyabet ve insülin direnci
✅ Ailede kolorektal kanser veya polip öyküsü
✅ İltihabi bağırsak hastalıkları (Crohn, Ülseratif Kolit vb.)
✅ Genetik faktörler (Lynch Sendromu, Polipozis sendromları vb.)
Kolorektal Kanserin Belirtileri
Kolorektal kanser uzun süre belirti vermeyebilir. Ancak aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa vakit kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır:
🔹 Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler (uzun süren ishal veya kabızlık)
🔹 Bağırsakta tam boşalmama hissi
🔹 Dışkıda kan (kırmızı veya siyah renk)
🔹 Karında şişkinlik, kramp veya ağrı
🔹 Açıklanamayan kilo kaybı ve halsizlik
🔹 Kansızlık (anemi)
Erken Tanı Hayat Kurtarır!
Kolorektal kanserin erken teşhisi hayat kurtarır. Erken evrede tespit edilen kanser büyük ölçüde tedavi edilebilir.
Türkiye’de 50-70 yaş aralığındaki kadın ve erkeklere yönelik ücretsiz tarama programları uygulanmaktadır:
✅ 2 yılda bir dışkıda gizli kan testi (GGKT)
✅ 10 yılda bir kolonoskopi önerilmektedir
Bu testler Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Kolorektal Kanserin Tedavisi
Tedavi hastalığın evresine göre değişir:
✔ Cerrahi: Erken evrede tümörlü bölge ve lenf bezleri çıkarılır.
✔ Kemoterapi ve Radyoterapi: Gerekli durumlarda uygulanır.
✔ Hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi seçenekleri de mevcuttur.
Kolorektal Kanserden Korunma Yolları
✔ Sağlıklı beslenme: İşlenmiş et tüketimini sınırlandırıp sebze, meyve ve tam tahıl tüketimini artırın.
✔ Fiziksel aktivite: Günde en az 30-60 dakika yürüyüş yapın.
✔ İdeal kiloyu koruyun.
✔ Sigara ve alkol tüketiminden kaçının.
✔ Düzenli taramalarınızı ihmal etmeyin.
“Kolorektal Kanserlerden Korunmak Sizin Elinizde! Sağlıklı beslenin, egzersiz yapın, tarama testlerinizi ihmal etmeyin.” 🎗